Wekelijks ontvang ik vele zwangere dames (met partner) in mijn praktijk. Dagelijks voer ik gesprekken over geboorteplannen, pijn, angst, onzekerheid en bevallen. Zwangere vrouwen zijn een kwetsbare doelgroep. Bevallende vrouwen zijn nog kwetsbaarder. Zij geven zich letterlijk bloot en als je in een ziekenhuisbed bevalt dan kijken er witte jassen op je neer. Deze positie alleen al zorgt ervoor dat jij je als bevallende vrouw onzeker en angstig kunt gaan voelen, ‘overruled’ door medici. Nog wekelijks krijg ik verhalen onder ogen over dominantie in de geboortezorg.

Tijdens de lessen zwangerschap yoga besteed ik de laatste tijd veel aandacht voor het opkomen van jezelf tijdens de bevalling. Stel goede vragen, wees helder in wat je wel en niet wilt, heb het daar met je partner, verloskundige en je gynaecoloog over. Gynaecologen en verloskundigen zijn er niet om je een rotbevalling te wensen. Zij willen net als jij het allerbeste voor jou en je baby. Alleen gebeurt dit soms op een andere manier dan jij had gehoopt.
Als jij je als zwangere vrouw kwetsbaar en onzeker opstelt, dan bestaat de kans dat er over jouw bevalling beslist wordt in plaats van dat jij over je bevalling beslist. Geloof het of niet, een van de meest genoemde redenen dat mensen terug kijken op een ‘nare bevalling’, is omdat ze de controle verloren. Omdat ze uit angst gingen handelen.

Onlangs is een cursist van mij bevallen. Haar ontsluiting verliep tergend langzaam. De verloskundige kwam en stelde voor ‘zullen we je vliezen breken?’ Nou ga ik hier niet voor professional spelen, ik weet namelijk niet wanneer je dat beter wel of niet kunt doen, ik leer mijn cursisten om niet alles klakkeloos aan te nemen, maar vragen te stellen. ‘Mogen wij nog even wachten en kijken wat er gebeurt?’ vroegen ze. En dat mocht. Kort nadat de verloskundige weg was werden de weeën heftiger en niet veel later is hun kindje thuis geboren. Prachtige bevalling. Had dit niet gekund wanneer de vliezen gebroken waren? Ik heb geen idee, maar elke interventie kan zorgen voor een verandering in je bevalling. Dat kan zowel positief uitpakken, als negatief.
Veel vrouwen denken niet na over de invloed van interventies. Elke keuze die je maakt, is van invloed op de rest van je bevalling. Bij het vroegtijdig breken van vliezen zou dit een weenstorm tot gevolg kunnen hebben.

Waarom wordt er zo vaak uit angst gehandeld, en niet vanuit vertrouwen?

Een andere cursist had een baby die in stuit bleek te liggen. Het lag in gunstige stuit en na alle voors en tegens afgewogen te hebben, besloten zij voor een stuitbevalling te gaan. De gynaecoloog heeft erop gehamerd dat de kans groot is dat het in een keizersnede eindigt. Ik heb ze verteld dat ze vertrouwen moeten hebben en niet met angst de bevalling in moeten gaan. Wordt het een keizersnede? Dan is dat toch ook goed. Heeft het zin je daar nu al zorgen om te maken en daar in je hoofd de hele bevalling mee bezig te zijn? Nee, totaal niet, het staat je bevalling zelfs in de weg. Vol vertrouwen zijn zij er in gegaan en ze hebben een geweldige stuitbevalling gekregen. Als dit vertrouwen bij hun beide niet zo enorm groot was, hadden zij voor een keizersnede gekozen. Want als de kans toch al groot is, waarom zou je het dan proberen? Ik zeg niet dat er wat mis is met een keizersnede, in tegendeel, maar het is een andere bevalling. Het gaat mij er om dat je na denkt en niet handelt uit angst.

Een cursist liep over tijd. De verloskundige stelde voor om te strippen. Dit wilde ze niet, maar werd een beetje bang gemaakt. ‘Als je straks naar het ziekenhuis moet voor controle en je blijkt 4 cm ontsluiting te hebben, dan mag je niet meer weg, je kunt je beter laten strippen, de kans is groot dat het door zet.’ Zij wilde graag thuis bevallen en koos uit angst voor een ziekenhuisbevalling toch maar voor het strippen. Waarom zou je met 4 cm ontsluiting niet alsnog naar huis mogen? Dat kun je vragen. Misschien blijkt er met de baby iets niet goed te zijn en is er alle reden om te blijven, maar waarom vooraf al invullen? Die bangmakerij, dat maakt zoveel vrouwen onzeker.

De reden dat bevallende vrouwen zich laten leiden door angst, heeft volgens mij alles te maken met voorbereiding. Niet goed op de hoogte zijn van processen tijdens de bevalling, te weinig verstand van zaken. En daar zijn professionals voor. Je kunt niet alles weten. Laat je voorlichten, laat je informeren, weeg de voors en tegens af, vraag er over door en zeg niet overal klakkeloos ‘ja’ tegen.

Wees de leider van je eigen bevalling, laat je adviseren en beslis dan zelf

Vol vertrouwen een bevalling tegemoet gaan is essentieel. Tijdens mijn lessen zeg ik altijd dat 4 dingen bepalend zijn voor het hebben van controle over de bevalling:

  1. Ademhalingstechnieken; in elk stadium adem je anders. Beheers ze allemaal, dit is je krachtigste instrument
  2. Partner en massage. Zorg dat je partner van alles op de hoogte is, waar hij zijn handen moet plaatsen, hoeveel druk hij moet geven, hoe hij moet tellen en laat hem de massagetechnieken toepassen
  3. Warmte. Een kruik, douche of bad ontspannen. In combinatie met een juiste ademhaling en massage, verlicht warmte enorm
  4. Vertrouwen. Iedereen die bij je in de kamer staat moet vertrouwen in je hebben. In het bijzonder jij en je partner. Als je angst een kans geeft, verlies je alle controle

Vertrouwen versterk je door een goede voorbereiding. Dat is met alles in het leven zo. Een bevalling valt of staat met een goede voorbereiding. Er is altijd een klein stukje waar je geen invloed op uit kunt oefenen. Dat is hoe jouw lichaam en hoe jouw kindje reageren op de bevalling. Meestal gaat dat goed, niet altijd. Ook als het niet gaat zoals het hoort, kan een goede voorbereiding een enorm verschil maken met hoe jij terug gaat kijken op je bevalling. Ga je in zo’n geval handelen uit angst? Of uit vertrouwen en onderga je het proces op een wellicht andere manier dan je had gehoopt? Je beseft misschien niet hoe groot de invloed is die je zelf uitoefent op je bevalling. Die invloed is namelijk enorm. Dit kan zowel positief als negatief uitpakken.

Hoe weet ik nu of ik er goed aan doe om mij aan mijn eigen plan te houden?

Door goede vragen te stellen kun je heel snel een beeld krijgen van de gezondheid van jou en van je kindje. Wanneer er écht noodzaak is om in te grijpen door een verloskundige of gynaecoloog, dan heb je dat heel snel in de gaten.
Echter wordt er ook regelmatig gehandeld uit protocol. Dat protocol past niet altijd bij jouw wensen. Zowel bij gynaecologen als verloskundigen is er veel mogelijk, maar je moet het ze wel vragen. Als jij het niet vraagt, handelen zij zoals ze denken dat goed voor je is.
Hieronder heb ik een aantal vragen geformuleerd die je ten alle tijde kunt stellen. Op deze manier krijg je een indicatie over hoe het ervoor staat en of er nog ruimte is voor jouw wensen. Op basis van deze antwoorden beslis jij wat je gaat doen.

  • Mogen wij nog even wachten of is het noodzakelijk dat deze interventie nu al toegepast wordt?
  • Wat gebeurt er als wij besluiten te wachten?
  • Is er een medische noodzaak voor moeder of kind en waarom?
  • Wat zijn de andere mogelijkheden?
  • Wij willen dat onze wensen daar waar kan gerespecteerd worden, als dit niet kan, wil ik dat je uitlegt waarom dit niet kan
  • Leg me uit waarom jij nu denkt dat dit beter voor mij is.
  • Ik wil bedenktijd, ik ga niet ala minuut een beslissing nemen, mogen wij 5 minuten om te overleggen met elkaar?
  • Hoe is het met de conditie van ons kind?
  • Ik wil dat jullie alles overleggen en uitleggen. Er gebeurt niks zonder onze toestemming